سگ‌های بی صاحب معضل شهر‌ها

به گزارش شهرآرانیوز؛ به سراغ  اداره کل دام پزشکی می‌رویم که متولی سامان دهی سگ‌های دارای صاحب و واکسیناسیون آن هاست و درعین حال همکار با شهرداری در بخش‌هایی از کنترل سگ‌های ولگرد.

دکتر محمد سیاح، رئیس شبکه دام پزشکی شهرستان مشهد، شرحی از بیماری هاری ارائه می‌دهد و اقدامات حوزه شان: هاری از جمله بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان است که در صورت ابتلا عارضه آن مرگ است و تنها کار مؤثری که برای هاری می‌توانیم انجام بدهیم اقدامات پیشگیرانه و واکسیناسیون حیوانات است. وی همچنین از انواع هاری سخن می‌گوید و خطرات هرکدام: یک هاری خاموش داریم که حیوان ناقل، ولی بی علامت است و دیگری هاری خشمگین است که از دهان سگ کف خارج می‌شود. بیشترین سگ‌ها مبتلا به هاری از نوع خاموش هستند که بسیاری از افراد بدون توجه به آن‌ها نزدیک و به آن مبتلا می‌شوند. انتشار هاری هم باز دو نوع دارد؛ سگ می‌تواند حیوان دیگر را در اثر پاز گرفتن مبتلا کند یا انسان را.

این مقام مسئول ادامه می‌دهد: ما در حوزه کاری دام پزشکی، هم سگ‌های صاحب دار داریم، هم سگ گله و نگهبان که هرسال برنامه واکسیناسیون آن‌ها را اجرا می‌کنیم. به طور کلی جمعیت سگ‌ها در شهرستان مشهد که شامل شهرمان و ۴۴۰ روستای اطراف است شامل ۹ هزار و ۲۸۸ قلاده می‌شود. از ابتدای سال تا به امروز حدود ۴ هزارو ۵۰۰ سگ را واکسینه کرده ایم و این روند ادامه دارد.

ناقل بیماری هاری

کلینیک‌های دام کوچک در مشهد ۵۰ مرکز و دو بیمارستان تخصصی گربه و سگ هستند که برنامه ویژه واکسیناسیون را بر عهده دارند. سیاح می‌افزاید: همه واکسن‌های اختصاصی حیوانات در این مراکز انجام می‌شود و افرادی که حیوانات خانگی دارند باید کنترل‌های دوره‌ای را هم انجام بدهند و البته مشکلی هم از این جهت نداریم.

وی تأکید می‌کند: دوره مفید استفاده از سگ‌ها در گله هفت سال است و پس از آن گله دار آن‌ها را رها می‌کند. پس از آن سگ‌های بی صاحب برای یافتن غذا به اطراف شهر‌ها می‌آیند. آن وقت است که شهروندان از سر دل سوزی به این سگ‌ها غذا می‌دهند و آن‌ها را به شهر نزدیک‌تر می‌کنند. این سگ‌ها همچنین در مکان‌هایی همچون باغ وکیل آباد، دانشگاه فردوسی و مراکز دیگر در تماس و درگیری با وحوشی مانند شغال و روباه قرار می‌گیرند. به عنوان مثال ۵۰ درصد بزاق روباه حاوی ویروس هاری است و همین کافی است که سگ را آلوده کند و به انسان انتقال یابد.

وی با اشاره به یک نمونه مشخص توضیح می‌دهد: شب گذشته یک سگ در منطقه وکیل آباد فردی را گاز گرفته بود و هم اکنون همکاران ما در شهرداری در حال کنترل و نظارت هستند. به محض اعلام گاز گرفته شدن توسط سگ، از حیوان نمونه برداری می‌کنیم و به آزمایشگاه ارسال می‌شود. اگر هاری سگ تأیید شود شعاعی را مشخص می‌کنیم که براساس آن واکسیناسیون حیوانات انجام شود. مثلا اگر در روستا چنین اتفاقی بیفتد همه سگ‌ها و دام‌های روستا واکسینه می‌شوند. اهالی محل نیز از سوی مرکز بهداشت تحت واکسیناسیون قرار می‌گیرند.

کنترل زاد و ولد سگ‌ها مهم است

رئیس شبکه دام پزشکی شهرستان مشهد از قراردادی سخن می‌گوید که میان شهرداری و دام پزشکی در حال منعقد شدن است: این قرارداد شامل دو بخش معدوم سازی و عقیم سازی سگ‌های بی صاحب است. این‌ها تنها روش‌های کنترل سگ‌های رهاشده است. در روش معدوم سازی سگ‌های بیمار به روش یوتانایز از بین برده‌ می‌شوند و سگ‌های سالم و چابک باقی می‌مانند و از آنجا که زاد و ولد سگ دو بار در سال است و هر بار چهار تا پنج توله می‌آورد و این مسئله تا پایان عمر ادامه دارد، به شدت آمار این حیوان بالاست. براساس این تفاهم نامه، شهرداری سگ‌ها را جمع آوری می‌کند و به مکان‌های تعبیه شده انتقال می‌دهد و کار عقیم سازی آن‌ها زیر نظر دام پزشک انجام می‌شود. پس از درمان انگلی، مرحله بعد رهاسازی در محیط زیست است.

سیاح با ابراز امیدواری نسبت به نتیجه اجرای این طرح می‌گوید: اگر این برنامه به صورت کامل و دقیق ادامه پیدا کند مطمئن هستیم تا دو یا سه سال دیگر آمار سگ‌های ولگرد به شدت کاهش پیدا می‌کند. در عین حال اگر سگ از نژاد ارزشمندی باشد با هماهنگی شهرداری به مرکز مربوط تحویل داده می‌شود. مشکل اصلی ما کنترل زاد و ولد بیش از اندازه سگ هاست که براساس بند ۱۵ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها کنترل سگ‌های بدون صاحب در شهر با شهرداری و در روستا با دهیاری است.

گاز گرفتگی به خاطر ترحم انسان

وی مشکل دیگر گاز گرفته شدن توسط سگ‌ها را حمله آنان به دامداری ها، روستا‌های اطراف یا حمله به شهروندان اعلام می‌کند، درحالی که به دلیل بی صاحب بودن هیچ پیشینه‌ای هم از آنان وجود ندارد. وظیفه دام پزشکی اقدامات آموزشی و صدور اطلاعیه به دامدارن برای مراقبت از دام هاست، اما مردم هم باید برای مراقبت از خود حساس باشند. زیرا بسیاری از موارد گاز گرفته شدن ناشی از ترحم به حیوان ولگرد بوده است. این مسئول کنترل نشدن نکات بهداشتی را عامل انتشار بیماری‌های قابل انتقال بین سگ و انسان، به ویژه سالک، کیست هیداتیک و هاری، می‌داند که البته جلسات هماهنگی میان سازمان‌های مختلف همچنان ادامه دارد.